1. Pisuni qanoq ittuni inunnik paasissutissanik suliarinnittarnermut inatsit atuuppa
nunnut paasissutissanik suliarinnittarneq pillugu inatsit pingaarnertut paasissutissanik inunnut
tunngasunik suliarinninnermut kisimi atuuttarpoq, tassa inunnut inatsisitigut
akisussaatinneqarsinnaallutillu akisussaaffeqartunut. Inatsimmili malittarisassat ilaat suliffeqarfinnut,
peqatigiiffinnut assigisaannullu paasissutissanik suliarinninnermut atuupput. Pingaartumik akiligassanut
tunngasunik paasissutissanik suliaqartarfinnut malittarisassanut tunngatillugu.
Paasissutissat inunnut tunngasut tassaapput suulluunniit inunnut ataasiakkaanut atatinneqarsinnaasut,
naak tamanna inuup normuanik, nalunaarsorneqarnermut normuanik assigisaanilluunniit
ilisimasaqarnissamik pisariaqartitsiffiussagaluartoq. Aamma paasissutissat ass. assinut, inuup nipaanut
imaluunniit assaat ipaannut tunngasut ilaatinneqarput.
Assersuutigalugu ateq, imaluunniit najugaq ilisarnaammik taarserneqarsimappat, paasissutissap
inummut tunngasup pileqqaarfianut atatinneqarsinnaappat paasissutissaq inummut tunngasoq suli
pineqassaaq. Taamaattumik paasissutissat paasiuminaallisakkat aamma ilaatinneqarput, paasissutissat
arlaata atuarneqarsinnaasunngortissinnaappagit, taamalu inuit paasissutissani pineqartut
ilisarnarsisillugit. Paasissutissat ima ilisarnarunnaarsarneqarsimatigisut, nalunaarsorneqarsimasoq
kinaassusersineqarsinnaajunnaarsillugu, nassuiaammi ilaatinneqanngillat, taamalu aamma inunnut
paasissutissanik suliarinnittarnermut inatsimmi ilaatinneqaratik.
Taaguut (paasissutissanik) suliarinninneq inuit pillugit paasissutissanik suliarinnernut tamanut tunngavoq.
Suliarinninnerit nalinginnaanerpaat tassaapput katersuineq, nalunaarsuineq, toqqortaateqarneq,
atuineq, ingerlatitseqqinneq, ataatsimut ingerlassineq aamma peersineq.
Pisortat aamma namminersortut ingerlatsiviini paasissutissanik inunnut tunngasunik suliarinninnermi,
”elektroniskimik paasissutissanik suliarinninneq” ikiorsiullugu suliarineqartuni inatsit siullertut atuuppoq.
Tassa imaappoq, inatsit atuuppoq paasissutissat inunnut tunngasut qarasaasiaq iluaqutigalugu
suliarineqaraangata, ass. allakkanik allannermi, imaluunniit paasissutissat inunnut tunngasut
aaqqissuullugit suliarineqarnerini. Tassa elektroniskimik paasissutissanik suliarinninnermi,
paasissutissanik inunnut tunngasunik ilaqartuni, nalinginnaasumik allakkiorneq ilaavoq. Inatsit aamma
atuuppoq paasissutissanik inunnut tunngasunik interneti aqqutigalugu nassitsinermi, imaluunniit
nittartagaq aqqutigalugu tamanut saqqummiussinermi.
Inatsit aammattaaq atuuppoq, paasissutissat nammineerluni nalunaarsuiffinnut ilanngunneqassappata.
Taamaattumik pisortat aamma namminersortut ingerlatsiviini aaqqissuussamik inuit pillugit
paasissutissanik katersuineq, ass. pappialanngorlugit nalunaarsuiffiit imaluunniit nalunaarsuiffiit,
inatsimmi aamma ilaatinneqarput. Tamanna aamma atuuppoq inuup sananeqaataanik
nalunaarsuiffinnut, ass. aammik-imaluunniit timip ipiutaasartaanik misiligutinut katersuiffinnut.
Tamatuma saniatigut inatsit namminersortut ingerlatsiviini, inuit pillugit paasissutissanik
elektroniskiunngitsumik aaqqissuussamik suliarinninnermi, annertujaartumik atuuppoq, paasissutissat
inunnut namminernut tunngalluinnartut imaluunniit aningaasaqarnerannut tunngasut ilaagaangata.
Taakku tassaasinnaapput sulisoqarnermut allaffiup sulisut ataasiakkaat pillugit sulianut mappiinut,
aningaaseriviup atuisunut ataasiakkaanut tunngatillugu sulianut mappiinut, imaluunniit
eqqartuussissuserisup sulianut mappiinut. Kisianni pisortat oqartussaqarfiini paasissutissat sulianut
mappiniittut tunngaviusumik inatsimmut ilaatinneqarajunngillat.
Pisut ilaanni inunnut paasissutissanik suliarinnittarneq pillugu inatsit atuutinngilaq, imaluunniit killilimmik atuulluni. Pisut makku pineqarput:
* Paasissutissanik suliarinninnermut malittarisassat inatsimmi allami nassaassaappata, inunnut paasissutissat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmut sanilliullugu nalornaarsorneqarsimasup pitsaanerusumik pisinnaatitaaffeqarfigisaanik, imaluunniit inatsisip allap erseqqilluinnartumik aalajangerpagu inunnut paasissutissanik suliarinnittarneq pillugu inatsit, imaluunniit taassuma ilaa pisumi aalajangersimasumi atuutissanngitsoq.
* Paasissutissanik suliarinninneq paasissutissiisarnermut- aamma killilersorneqarani
oqaaseqa rsinnaatitaa nermit illersorneqarpat. Inunnut paasissutissat suliarineqartarnerannut inatsimmi erseqqilluinnartumik aalajangersarneqarpoq inatsit taanna atorneqassanngitsoq, paasissutissiisarnermut- aamma killilersorneqarani oqaaseqarsinnaatitaanermut tamanna akerliussappat. Atuuttussaatitsinnginneq taanna piviusumi aqukkuminaatsuussaaq, kisianni ass. atuartartut allagaannik, oqallissaarummik saqqummiussinermi assigisaannullu tunngatillugu naleqquttuussaaq, inuit allat pillugit paasissutissat atorneqarneranni.
* lliuutsit inunnut namminernut tunngalluinnartuuppata. lnuup nammineq inunnut paasissutissanik atuineranut inatsit atuutissanngilaq, paasissutissat inuup nammineq, imaluunniit ilaqquttanut tunngatillugu iliuusaanut atatillugu atorneqarpata. Taakku ass. tassaasinnaapput inuit akunnerminni attaveqaqatigiinnerannut imaluunniit ilaquttat, ikinngutit aamma ilisarisimasat najugaannut nalunaarsuutinut tunngasut.
* Paasissutissanik suliarinninneq pinerluttulerinermi inatsisit iluaniittunut tunngappat. Pisinnaatitaaffippassuit, inunnut nalunaarsorneqarsimasunut inatsisikkut pisinnaatitsissutaasut, atuutinngillat, paasissutissanik suliarinninneq pinerluttulerinermi inatsisit iluini politiinit imaluunniit unnerluussisussaatitaasunit suliarineqarpata.
* Paasissutissanik suliarinninneq eqqartuussivinnit ingerlanneqarpat.
* Paasissutissanik suliarinninneq lnatsisartunit, aamma suliffeqarfinnit tassunga attuumassutilinnit suliarineqarpat. Tamatuma kinguneranik inatsit, ass. lnatsisartut allaffeqarfiannut aamma lnatsisartut ombudsmandianut atuutinngilaq.
* Tusagassi uuteqarfiit elektron i skimiknalunaarsuiffii. Paasissutissiisarnermi paasissutissanut katersuiffiit, tusagassiuuteqarfinnit ingerlanneqartut, amerlasuutigut inunnut paasissutissanik suliarinnittarneq pillugu inatsimmi malittarisassani amerlanerpaani ilanngunneqanngillat, tusagassiornermi akisussaaneq pillugu inatsisip, kunngip peqqussutaatigut Kalaallit Nunannut atuuttussanngortinneqarsimasup, imaluunniit tusagassiornermi akisussaaneq pillugu inatsisartut inatsisaata, iluaniippata.
* Naqitanut ilanngussanik toqqorteriviit pineqarpata. Toqqorteriviit tigussaasut, allaaserisanik tamanut saqqummiunneqarsimasunik naqitanit tigulaakkat inatsimmi malittarisassani amerlanerpaani ilaatinneqanngillat, allaaserisat tusagassiornermut atatillugu taamaallaat atorneqarpata. Aamma taamatut atuuppoq tusagassiuineq siunertaralugu, imaluunniit eqqumiitsuliornermik imaluunniit atuagassialerinermik suliaqarneq siunertaralugu suliarinninnerit allat.
* Kiisalu inatsit nalunaarsuinernut il.il., politiinit imaluunniit illersornissaqarfiup paasiniaasartuinit suliarineqartunut, atuutinngilaq.
Pingaarnertut inatsit taamaallaat atuuppoq, oqartussaqarfik imaluunniit suliffeqarfik il.il paasissutissanut akisussaasuusoq Kalaallit Nunaanni pilersinneqarsimappat, aamma paasissutissanik suliarinninneq Kalaallit Nunaanni, imaluunniit EU'mi suliassaqarfiup iluaniittuni pippat.
Pisuni amerlanerpaani paasissutissanik inunnut tunngasunik suliarinninneq, Kalaallit Nunaanni ingerlanneqartoq, inunnut paasissutissanik suliarinnittarneq pillugu inatsisip iluaniissapput. Kisianni ima pisoqarsinnaavoq, paasissutissanik akisussaasuusoq nunami EU'mut ilaasortaasumi pilersinneqarsimasoq (ass. Danmarkimi). Taamaattoqassappat taava nunami Eu'mut ilaasortami pineqartumi inatsisit atuutissapput.
lnatsit aamma pisuni ataasiakkaani atuutissaaq, paasissutissanut akisussaasuusoq nunami EU'p aamma Kalaallit Nunaata avataani pilersinneqarsimappat. Nalorniguit Datatilsynimut ikiortissarsiorsinnaavutit.